Jak sprawić by nasze dzieci nabrały prawidłowych nawyków żywieniowych?
Każdy rodzic chce, by jego dziecko było zdrowe i prawidłowo się rozwijało. Wymyślamy liczne sposoby na to, by zachęcić dzieci do sięgania po zdrowe produkty, i by zamiast kolejnego posiłku typu fast food albo niezdrowej przekąski sięgnęły po marchewkę lub jabłko. Prosimy i przekonujemy. Ale czy pokazujemy? A przecież dzieci często uczą się przez naśladownictwo, podpatrując rodziców i z domu wynosząc wzorce zachowań, także tych dotyczących zdrowych nawyków żywieniowych.
Według zaleceń ekspertów z Instytutu Żywności i Żywienia, warzywa i owoce stały się w tym roku podstawowymi produktami spożywczymi, jakie zgodnie z nową piramidą żywienia i aktywności fizycznej powinny znaleźć się na naszych stołach. Tymczasem, jak pokazało ostatnie badanie1 przeprowadzone wśród mam, aż 46% z nich nie uznaje warzyw i owoców za podstawę zdrowej diety. Taki wynik badania niepokoi, bo przecież to głównie mamy kształtują nawyki żywieniowe dzieci, poprzez wyrabianie odpowiednich przyzwyczajeń i wprowadzanie różnych produktów do codziennego jadłospisu dziecka. Jeśli jednak matki same nie uznają warzyw i owoców za podstawę zdrowych posiłków i nie ma tych produktów na ich talerzach w wystarczającej ilości, to w konsekwencji może ich także zabraknąć w diecie dziecka w takim domu wychowanego.
Dzieci bardzo uważnie obserwują dorosłych, bo same chcą szybko dorosnąć, być takie jak mama czy tata i robić to samo, co oni. Naśladują więc różne zachowania rodziców. Jeśli dziecko nie zobaczy mamy pijącej sok, jedzącej sałatkę czy chrupiącej jabłko, samo też raczej nie zechce sięgnąć po te produkty. Dlatego bardzo ważne dla zdrowia dziecka jest, by zdrowo odżywiała się cała rodzina, czyli także dorośli, dając dobry przykład jej najmłodszym członkom. Jak jednak zauważa prof. Krystyna Gutkowska, dziekan Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW – „Z dorosłymi niestety często jest tak, że chętnie deklarują zdrowy tryb życia, chętnie wrzucają na portale społecznościowe zdjęcia pięknie skomponowanych posiłków, ale na codzień wciąż zwycięża w nich uleganie pokusom i zaczynanie zdrowej diety ”od poniedziałku”. Dzieci widzą i naśladują zachowania dorosłych, ale te realne, nie deklaratywne. Dlatego edukacja żywieniowa najmłodszych powinna zaczynać się m. in. od dawania dobrego przykładu już w domu”.
Jak widać nie chodzi o edukację polegającą na przekonywaniu dziecka by zjadło warzywo czy owoc ”za mamusię”, ”za tatusia”, ale by mamusia i tatuś pokazali dziecku, że na ich talerzach także pojawiają się korzystne dla zdrowia produkty, przede wszystkim właśnie warzywa i owoce oraz ich przetwory, jak soki czy musy. Dając dobry przykład wyrabiamy u dzieci zdrowe nawyki żywieniowe, które utrwalone przez codzienne, konsekwentne powtarzanie będą im także najprawdopodobniej towarzyszyły w ich dorosłym życiu.
A konsekwencja w dbaniu o zdrowie dziecka jest bardzo istotna, czego potwierdzeniem są słowa Dr Aneta Górska-Kot, Ordynator Oddziału Pediatrii w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Niekłańskiej w Warszawie – „Organizm dziecka rozwija się w szybkim tempie i każdy dzień jest tutaj ważny. Dlatego nie możemy, jako rodzice, zaniedbywać prawidłowej diety najmłodszych. Co dzień, regularnie i konsekwentnie musimy dostarczać organizmom dzieci niezbędną do prawidłowego rozwoju dawkę witamin i innych składników odżywczych. Głównym ich źródłem powinny być warzywa, owoce oraz ich przetwory, jako produkty, które dzięki zawartym w nich składnikom mogą zapobiec wielu chorobom dietozależnym, takim jak np. otyłość czy cukrzyca. Warzywa i owoce to bogactwo witamin, mikro- i makroelementów, a także substancji o działaniu antyoksydacyjnym, które mają ogromne znaczenie dla zdrowia. Bardzo istotne jest więc, by prawidłowe nawyki żywieniowe kształtować już od najmłodszych lat. Nie martwmy się, jeśli dziecko jakiegoś warzywa czy owocu nie lubi. Spróbujmy wrócić z nim za jakiś czas albo np. skorzystać z bogatej oferty soków warzywnych lub warzywno – owocowych, które mogą pomóc przyzwyczaić dziecko do danego smaku. Jeśli konsekwentnie będziemy wyrabiać zdrowe nawyki u dzieci, między innymi dając dobry przykład, to zwiększamy szanse na to, że także jako dorośli będą odpowiednio się odżywiać i dbać o swoje zdrowie.”
Dla dobra naszych dzieci, ale także dla naszego zdrowia, warto jest wprowadzić zasady zdrowego odżywiania do naszych domów i trzymać się ich konsekwentnie. Jeśli produkty takie jak warzywa, owoce i ich przetwory zagoszczą na naszych stołach, a dzieci zobaczą, że po nie sięgamy, to same chętniej ich spróbują. A przecież nie ma nic cenniejszego dla rodzica niż zdrowie jego dziecka.
1) Dane KUPS, badanie wykonane przez GFK Polonia, marzec 2016 r. Badanie CAWI, mamy dzieci w wieku 3-12 lat, N=180